Na październik 2025 r. zaplanowano przegląd poprawek do rosyjskiego Kodeksu Podatkowego w Dumie Państwowej, wprowadzających nową opłatę państwową za rejestrację elektroniczną towarów podlegających obowiązkowemu oznakowaniu w ramach Narodowego Systemu Monitorowania Obrotu Towarami. Przedstawiciele rosyjskich związków przemysłu spożywczego i handlu detalicznego oficjalnie zwrócili się do premiera Michaiła Miszustina z prośbą o wycofanie tej inicjatywy. Z danych branżowych, cytowanych przez Forbes i Retailer.ru, wynika, że proponowany środek ryzykuje zwiększeniem kosztów operacyjnych i utrudnieniem przestrzegania wymogów dla producentów i dystrybutorów, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw.
Obowiązkowe znakowanie produktów w Rosji, wdrożone od 31 grudnia 2017 r., wymaga umieszczania unikalnych, identyfikowalnych kodów na towarach w miarę ich przemieszczania się od producenta do półek sklepowych. Celem jest zapewnienie legalności, bezpieczeństwa i przejrzystości łańcucha dostaw. W ostatnich latach kategoria towarów podlegających oznakowaniu znacznie się poszerzyła i obecnie obejmuje znaczną część produktów spożywczych i napojów, a także inne produkty konsumpcyjne.
Oczekiwany wpływ ekonomiczny i operacyjny
Stowarzyszenia przemysłu spożywczego informują, że ich łączne roczne wydatki na znakowanie zbliżają się już do 52 miliardów rubli. Wprowadzenie nawet skromnej opłaty w wysokości 0,05 rubla za jednostkę produktu może dodać do rocznych wydatków ponad 1,5 miliarda rubli, co jeszcze bardziej zwiększy presję na marże operacyjne. Takie koszty będą szczególnie uciążliwe dla małych producentów i sieci detalicznych, często działających przy niewielkich zyskach i często wprowadzających produkty pod własną marką. Analitycy ostrzegają, że dla takich sektorów, jak produkty mleczne i napoje bezalkoholowe, stopniowe zwiększanie kosztów towarów może spowolnić wzrost segmentu lub zmusić do podniesienia cen podstawowych produktów spożywczych. Przedstawiciele branży wyrazili również obawy, że rosnąca złożoność administracyjna może stymulować odrodzenie się szarych praktyk rynkowych.
Znaczenie dla e-commerce i infrastruktury cyfrowej
Planowana opłata i aktualizacja wymogów regulacyjnych bezpośrednio wpływają na procesy robocze i systemy zarządzania treścią, które stanowią podstawę rosyjskiego e-commerce:
Wpływ na feedy produktów: Ponieważ kody znakowania są wymagane w cyfrowych listach produktów i feedach, każda nowa opłata lub przeszkoda w przestrzeganiu wymogów prowadzi do zwiększenia kosztów tworzenia i obsługi feedu. Sprzedawcy detaliczni i platformy agregujące tysiące SKU muszą teraz uwzględniać wzrost kosztów jednostkowych i zapewniać dokładność atrybucji kodu. Budowanie efektywnej pracy z feedami produktów staje się kluczowym komponentem sukcesu.
Standardy katalogowania: Jednolite identyfikowanie zależy od scentralizowanych, aktualnych protokołów katalogowania. Dodatkowe opłaty i ewentualne opóźnienia w przetwarzaniu danych znakowania mogą zakłócić automatyczną aktualizację katalogu, zmniejszyć spójność i stworzyć możliwości błędów we wprowadzaniu danych. Jest to szczególnie ważne dla platform korzystających z synchronizacji w czasie rzeczywistym lub dynamicznego zarządzania asortymentem.
Jakość i kompletność kart produktów: System znakowania jest ściśle zintegrowany z infrastrukturą treści o produktach; każda karta musi zawierać zarówno obowiązkowy kod, jak i powiązane informacje o produkcie, odpowiadające oficjalnym zapisom. Zwiększenie kosztów tworzenia i wysyłania kodu może prowadzić do wolniejszego wdrażania nowych kart produktów lub zmniejszenia nasycenia metadanych, ponieważ zespoły treści przekierowują zasoby na zgodność z wymogami, a nie na wzbogacanie.
Szybkość rozszerzania asortymentu: Dla sprzedawców cyfrowych bariera we wprowadzaniu nowych produktów jest częściowo określana przez czas i wydatki na znakowanie zgodne z przepisami. Opłata, jakkolwiek skromna, może opóźnić uruchamianie produktów, spowolnić szybkie skalowanie asortymentu i utrudniać eksperymenty z limitowanymi liniami lub specyficznymi dla regionu SKU, zwłaszcza dla małych i średnich sprzedawców dążących do elastyczności.
Wdrożenie no-code i AI rozwiązań: Wielu operatorów e-commerce polega na platformach no-code i zautomatyzowanych narzędziach do tworzenia treści w celu optymalizacji katalogowania i zgodności z wymogami. Dodatkowe kroki administracyjne lub opłaty mogą popchnąć do przejścia na bardziej złożone rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji, które optymalizują dystrybucję kodów, wykrywanie błędów i raportowanie do organów regulacyjnych. Jednak wzrost kosztów i złożoności może spowolnić tempo wdrażania wśród mniejszych graczy, którzy nie mają kapitału ani wiedzy technicznej, aby aktualizować swoje platformy. Właśnie dlatego firmy powinny zwracać uwagę na sztuczną inteligencję dla biznesu.
Szersze trendy branżowe i ostatnie zmiany w ustawodawstwie
Wymóg znakowania jest zgodny z szerszym rosyjskim trendem politycznym zmierzającym do cyfryzacji śledzenia towarów, pierwotnie pomyślanym w celu zwalczania podróbek, ochrony konsumentów i optymalizacji poboru podatków. Dane sektorowe pokazują, że koszty zgodności z przepisami stale rosną w miarę dojrzewania systemu, co znajduje odzwierciedlenie w powiązanych obszarach, takich jak karma dla zwierząt domowych (gdzie znakowanie i akcyza również doprowadziły do wzrostu cen i obciążenia administracyjnego, jak poinformowano w PetfoodIndustry). Zakłócenia w dostawach i wzrost kosztów surowców - zakazy importu, ograniczenia w pakowaniu i problemy z płatnościami z powodu sankcji - pogorszyły tarcie podczas znakowania produktów i prowadzenia cyfrowej ewidencji.
Jednocześnie, większe zmiany w rosyjskim otoczeniu podatkowym, w tym podwyżki VAT, zaostrzenie prawa do uproszczonych reżimów podatkowych i zwiększenie składek ubezpieczeniowych dla MŚP, gwałtownie podniosły koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Dla e-commerce przecięcie regulacji podatkowych i administracyjnych przy znakowaniu produktów zwiększa ryzyko operacyjne: dodatkowe opłaty mogą zmarginalizować najsłabszych uczestników rynku i doprowadzić do fragmentacji standardów katalogowania, rzucając wyzwanie operatorom platform handlowych w utrzymywaniu bezproblemowych, zgodnych z wymogami przepływów towarów.
Ryzyko i perspektywy
Eksperci branżowi ostrzegają, że „symboliczna" opłata za znakowanie, pomimo obiektywnie niewielkiego rozmiaru za jednostkę produktu, może mieć nieproporcjonalne konsekwencje ze względu na jej skumulowaną skalę i nakładanie się na już istniejące koszty przestrzegania wymogów. W szczególności dla kategorii o niskiej marży zysku na jednostkę produktu reakcja łańcuchowa może być odczuwalna w obszarze cen, różnorodności asortymentu i, ostatecznie, dostępności dla konsumentów.
Istnieje również obawa, że dodatkowe przeszkody, zwiększając koszty obliczeniowe i finansowe związane z oznaczonymi danymi, mogą zmniejszyć atrakcyjność uruchamiania produktów w pierwszej kolejności w formacie cyfrowym. W kontekście, gdzie AI i no-code infrastruktura stały się krytyczne dla szybkiego i skalowalnego zarządzania katalogami, każde spowolnienie automatyzacji procesów lub jakości danych grozi podważeniem konkurencyjności platformy, utrudnieniem rozszerzania asortymentu i postawieniem w niekorzystnej sytuacji innowacyjnych małych marek.
Podsumowując, propozycja wprowadzenia opłaty państwowej za przestrzeganie wymogów znakowania stanowi ważną regulacyjną korektę dla rosyjskiego przemysłu spożywczego i handlu detalicznego. Jej wdrożenie powinno wpłynąć na ekonomiczne rozliczenia zarządzania produktem, złożoność automatyzacji treści i ogólną dynamikę handlu cyfrowego w 2026 roku i w okresie późniejszym. W miarę wdrażania procesu legislacyjnego zainteresowane strony sektora będą uważnie monitorować konsekwencje dla infrastruktury katalogów, kosztów operacyjnych i dostępności rynku.
Jako informacja referencyjna o odpowiednim kontekście podatkowym i regulacyjnym: Ministerstwo Finansów Rosji potwierdziło prawdopodobny wzrost VAT i rewizję przepisów podatkowych, wchodzących w życie z dniem 1 stycznia 2026 r., w ramach szerszych reform budżetowych. Zmiany te jeszcze bardziej ilustrują rosnącą presję regulacyjną na operacje biznesowe i procesy robocze treści w ekosystemach e-commerce (Schneider Group, Meduza).
Rozwój ten podkreśla rosnącą złożoność przestrzegania wymogów regulacyjnych w rosyjskim krajobrazie e-commerce. Integracja danych znakowania z katalogami towarów ma kluczowe znaczenie, a wszelkie dodatkowe koszty lub nieefektywność w tym procesie może znacząco wpłynąć na koszty operacyjne sprzedawcy i terminy uruchamiania produktu. My w NotPIM zdajemy sobie sprawę z wagi optymalizacji zarządzania treścią o produktach, a nasza platforma pomaga przedsiębiorstwom e-commerce zautomatyzować aktualizację katalogów, gwarantując, że będą mogły szybko dostosować się do zmieniających się wymogów regulacyjnych i utrzymywać dokładność danych, niezależnie od tych wydarzeń. Nasza platforma, oferująca możliwości przetwarzania cenników towarów, pozwoli im pozostać konkurencyjnymi i skupić się na rozwoju biznesu.